Dàn ý Bình luận câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.

 Đề bài: Bình luận câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.

 1. Mở bài:

+ Dẫn: Kho tàng tục ngữ việt Nam phong phú, kho kinh nghiệm quí báu của dan gian.

+ Nhập: TNVN là một bài học về nhân sinh, cách ứng xử …

+ Trích dẫn “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”

 2. Thân bài:

 *Bước 1: Giải thích.

Chúng ta cần hiểu câu tục ngữ như thế nào cho đúng và đầy đủ: “Một ngày” so với một năm là ngắn. “Một ngày” so với đời người hàng trăm năm là cực ngắn.

“Đi một này đàng” đối với khách bộ hàng thì quãng đường đi được có là bao? Nhưng Nd ta lại khẳng định “học một sàng khôn”.

“Khôn” là điều hay, điều tốt, cái mới mở, bổ ích đối với mọi người để mở mang trí tuệ, mở mang nhân cách.

“Sàng”, công cụ của nhà nông đan bằng tre, nứa dùng để sàng gạo. “Sàng khôn” là biểu tượng chỉ khối lượng kiến thức rất lớn, rất nhiều mà người bộ hành đã “học” được sau một hành trình “đi một ngày đàng”.

Tóm lại câu tục ngữ có 2 vế tương phản đối lập với cách nói thậm xưng trong mối tương quan 2 vế: đi ít mà học được nhiều, qua đó khẳng định một chân lý đề cao một bài học kinh nghiệm, nhằm khuyên nhủ mọi người biết đi nhiều để mở rộng tầm mắt và sự hiểu biết, sống nhiều, học hỏi trong thực tế đời sống.

* Bước 2: Bình

Câu tục ngữ hoàn toàn đúng.

Tại sao “đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. Học ở trường, học trong sách vở, học thầy, học bạn. Chúng ta còn phải biết học hỏi trong thực tế, đời sống rộng lớn của xã hội. Nhân dân là ông thầy vĩ đại của mỗi người. Học trong đời sống là phương thức học tập khoa học nhất: Học đi đôi với hành, học tập gắn liền với lao động sản xuất và lao động xã hội.

Nếu chỉ quanh quẩn bên bốn bức tường lớp học là học xa rời với cuộc sống, học sinh bước vào đời sẽ lúng túng, thiếu năng động cũng như thể cá không thể xa rời nước, chim không thể thoát ly bầu trời, người đi học, việc học tập không thể xa rời với cuộc sống.

Vì sao vậy?

Đi rộng biết nhiều: “Đi một ngày đàng” tầm mắt được mở rộng, thấy được bao cảnh lạ, tiếp xúc được nhiều người, nghe được bao điều hay lẽ phải của thiên hạ. Từ đó mà biết suy xét, xa lánh điều xâu, kẻ xấu học tập cái hay, noi gương người tốt việc tốt, “học một sàng khôn” là như vậy.

* Bước 3: Luận

“Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” là cách học tập và giáo dục kết hợp chặt chẽ giữ 3 môi trường: gia đình – nhà trường – xã hội. Kiến thức sách vở được củng cố, khắc sâu. Sự hiểu biết mở rộng và nâng cao. Cùng với trang sách học đường, ta có thêm kho sách cuộc sống muôn màu.

Những hoạt động ngoại khoá, cắm trại tham quan, hoạt động ngoài giờ lên lớp… rất bổ ích. Học sinh đến với đồng quê, nhà máy danh lam thắng cảnh mà thêm yêu lao động, yêu quê hương đất nước. Đi hội lim ta sĩ thấy cái hay cái đẹp của câu hát liền anh liền chị về đền Hùng ta trở về cội nguồn biết bao tình nghĩa.

“Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba”

Đến đến với ba đình lịch sử, viếng lăng Bác, xúc động trước cuộc đời sôi nổi, phong phú của lãnh tụ mới thấy hết cái hay cái đẹp của Viễn Phương Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”

Thi hào Nguyễn Du đã từng viết: “Nghe khúc hát thôn quê mới học được lời nói trong nghề trồng dâu, gái”. Văn hào Garơki chưa từng bước qua ngưỡng của trường Đại Học, nhờ tự học mà đã trở thành danh nhân văn hoá thế giới và ông đã từng nói: “Dòng sông vôn ga và thảo nguyên mênh mông là những trường Đại Học của tôi”

 

 3. Kết bài

Câu tụ ngữ là một bài học vô cùng sâu sắc đối với mỗi người. Sau thời cắp sách là thời làm ăn và tự học; học trong công việc học trong cuộc đời và có đi đường, sống nhiều, lặn lội với đời mới biết đường đi khó, lắm thử thách gian nan. Phải có quan tâm vượt khó, có bản lĩnh chiếm tới tầm cao để thực hiện hoài bão của mình.

Câu tục ngữ cho thấy đầu óc thực tế của người lao động nhân dân ta hiếu học nhưng thuở xưa mấy ai được đến trường, nên trong dân gian lại lưu truyền những câu tục ngữ đề cao việc học hỏi trong thực tế cuộc sống:

“Đi một buổi chợ, học một mớ khôn”

“Qua một chuyến đò ngang, học một sàng mới lạ”

“Ở nhà nhất mẹ nhì con

Ra đường lắm kẻ còn giòn hơn ta”

-> H/S: chăm chỉ, cố gắng, coi trọng học trong sách vở:

“Không thầy đố mày làm nên”

“Học thầy không tày học bạn”

Phải coi lời khuyên của ông bà “Đi một ngày đàng học một sàng khôn”. Chỉ có điều là biết khiêm tốn, biết quan sát lắng nghe, biết suy ngẫm thật giả, tốt xấu… thì việc học hỏi trong thực tế cuộc sống mới thu được nhiều điều “khôn mà ta hằng mong muốn”.