ĐOẠN VĂN 1
Sống chết mặc bay của Phạm Duy Tốn được xem là bông hoa đầu mùa của truyện ngắn hiện đại Việt Nam. Tên quan phụ mẫu trong truyện hiện lên là kẻ vô trách nhiệm, hống hách, mất nhân tính. Trước nguy cơ vỡ đê, khi nhân dân đang phải gồng mình chống lũ thì những kẻ tự xưng là cha mẹ của nhân dân lại chìm đắm trong thú vui bài bạc mà quên đi nhiệm vụ đi hộ đê của mình. Thậm chí, khi có người bẩm báo về tình trạng đê điều khẩn cấp, chúng không những không quan tâm mà còn lớn tiếng chửi bới, đe dọa “Đê vỡ rồi, thời ông cách cổ chúng, thời ông bỏ tù! Có biết không?”. Trong khi những người dân nghèo phải “đem thân yếu hèn mà đối với sức mưa to nước lớn” thì những viên quan phụ mẫu lại không mảy may quan tâm mà ung dung ngồi đánh bài. Có lẽ rằng, với chúng thì cái trò đỏ đen còn quan trọng hơn tính mạng, tài sản của hàng nghìn người dân. Có thể nói Sống chết mặc bay đã mang đến cho người đọc những cảm nhận chân thực về nỗi khổ cực của người dân nghèo cũng như bộ mặt tàn nhẫn, vô lương tâm của giai cấp thống trị.
ĐOẠN VĂN 2
Tên quan phụ mẫu trong "Sống chết mặc
bay" của Phạm Duy Tốn là kẻ lòng lang dạ thú, vô trách nhiệm đến táng
tận lương tâm. Hắn là một tên quan vô trách nhiệm. Nhân dân đang đối mặt với
tình cảnh khó khăn, hộ đê từ chiều tới khuya, ai cũng dùng hết sức để chống chọi
với thiên tai đang chuẩn bị giáng xuống - đê sắp vỡ. Thế nhưng quan hộ đê lại
ngồi trong đình cao, vững chãi, an toàn chơi tổ tôm và tận hưởng sự sung sướng. Những
người nông dân cực khổ đã bị hắn bỏ mặc, không thèm đoái hoài. Trong đình,
hắn uy nghi, ngồi chễm chệ, tay trái dựa gối xếp, chân phải duỗi thẳng ra để
cho tên người nhà quỳ ở đất mà gãi; bên cạnh hắn có bát yến hấp đường
phèn, tráp đồi mồi… toàn những đồ dùng đắt tiền, sang trọng. Không chỉ vô trách
nhiệm, hắn còn là một viên quan hống hách, vô lương tâm. Khi có người báo có thể đê vỡ, hắn đã cau mặt
gắt “Mặc kệ!” và tiếp tục chơi bài. Khi có người chạy vào báo đê đã vỡ,
tiếng người ầm ĩ, tiếng nước chảy xiết, gà, chó, trâu, bò kêu vang tứ phía, hắn
đỏ mặt tía tai mà dọa cắt cổ, bỏ tù rồi thản nhiên chơi tiếp. Hắn hả hê sung sướng
vì ù được bài mà không mảy may quan tâm tới thảm cảnh đê vỡ. Bằng bút pháp
tương phản tăng cấp, tác giả Phạm Duy Tốn đã lột trần bản chất ăn chơi sa đọa,
vô trách nhiệm của viên quan, đồng thời, ông cũng bộc lộ lòng cảm thương, xót
xa trước thảm cảnh nhân dân lao động do thiên tai và chính tội ác của kẻ cầm
quyền lòng lang dạ thú.