ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT
MÔN: NGỮ VĂN
Năm học: 2020-2021
Thời gian làm bài: 120 phút (Không kể thời gian
phát đề)
I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi từ câu
1 đến câu 4:
Trong
lĩnh vực tai nạn giao thông, thần chết là một kẻ mù lòa. Không phân biệt người
tốt và kẻ xấu khi đưa ngang lưỡi hái vào mạng sống của ai đó. Nhất là khi thần
chết đồng hành cùng những “sát thủ” trên đường phố.
Thần
chết trao lưỡi hái cho những trai tráng đi xe máy hung hàng đánh võng lạng lách
vượt ấu trên đường phố. Những kẻ hoặc không biết luật hoặc không thèm biết đên
luật giao thông. Những kẻ đầu óc trổng rỗng không còn gì để tự tin và tự hào
ngoài việc “khủng bố” người đi đường bằng những cú vượt phải tạt qua sát sạt
trên đầu xe người đi đường khác, gây ớn lạnh sống lưng và lấy nỗi khủng khiếp của
kẻ khác làm khoái cảm...
Rõ
ràng, ngoài những hạn chế khách quan thì ý thức còn hết sức non kém của một số
người dân Việt Nam khi tham gia giao thông đang là nguyên nhân quan trọng cướp
đi sinh mạng của nhiều người. Tiếc thay đó hầu hết lại là những trai tráng.
Theo thống kê của UNICEF năm 2004, hầu hết các ca tử vong ở tuổi 15-19 đều là
người đi xe máy! Đó là sự tổn thương quá lớn cho lực lượng lao động của đất nước.
Đó là lực lượng lẽ ra phải bắt đầu gánh lấy trách nhiệm công dân và gia đình,
làm ra của cải và phồn vinh cho gia đình và xã hội.
Nếu chúng ta muốn có hạnh phúc và gặt hái được nhiều qua hội nhập, nếu chúng ta tự hào rằng người Việt Nam mến khách, thì mỗi người hãy tự điều chỉnh mình, trước hết là tự cứu mình và cứu người, đem sự an toàn ra đãi mình và đãi khách bằng sự cẩn trọng khi tham gia giao thông.
Chúng
ta cần một chương trình truyền thông hiệu quả hơn để “những lưỡi hái tử thần”
không còn nghênh ngang trên đường phố!
(Võ Thị Hảo, nguồn
Vietnamnet.vn)
Câu 1. Đặt tên cho
nhan đề của văn bản, nêu phương thức biểu đạt chính được sử dụng.
Câu 2. Vì sao, tác giả
cho rằng: “Trong lĩnh vực tai nạn giao
thông, thần chết là một kẻ mù lòa?”
Câu 3. Theo anh/chị,
an toàn giao thông có tác động như thế nào đến quá trình hội nhập của Việt Nam
với thế giới?
Câu 4. Theo anh/chị, cần
làm gì để “những lưỡi hái tử thần” không còn nghênh ngang trên đường phố!
II. LÀM
VĂN (7 điểm)
Câu 1. Trình bày suy
nghĩ về quan điểm: Nâng cao ý thức trong tham gia giao thông - tiêu chuẩn của
con người văn minh, đô thị văn minh, đất nước văn minh.
Câu 2. Có ý kiến cho rằng hình tượng người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa chính là “hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người” mà nhà văn cất công tìm kiếm. Hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.
LỜI GIẢI CHI TIẾT
I. ĐỌC HIỂU
Câu 1.
- Đặt nhan đề cho văn bản,
cần chú ý nêu được đề tài hoặc chủ đề của văn bản đó một cách ngắn gọn bằng một
từ hoặc cụm từ.
Thông thường, nếu là
văn bản nghệ thuật, có thể chọn đề tài, nhân vật truyện hoặc cảm hứng thơ làm
nhan đề. Nếu là văn bản chính luận/báo chí, có thể lấy vấn đề, chủ đề hoặc luận
điểm để làm nhan đề.
Gợi ý nhan đề cho văn bản:
+ Cần một chiến dịch
truyền thông để giảm bớt những “lưỡi hái tử thần”
+ Làm sao để giảm thiểu
tai nạn giao thông
+ Hành động vì một môi trường giao thông an toàn...
- Phương thức biểu đạt
chính là nghị luận.
Câu 2.
Tác giả cho rằng: Trong
lĩnh vực tai nạn giao thông, thần chết là một kẻ mù lòa bởi vì:
+ Thần chết - ý nói đến
cái chết - không phân biệt người tốt, kẻ xấu mà có thể cướp đi mạng sống của bất
kỳ ai đó trên đường.
+ Những kẻ lạng lách
đánh võng trên đường có thể gây ra tai nạn cho những người tham gia giao thông
nghiêm túc, có trách nhiệm.
+ Trong khi, những kẻ
thiếu ý thức lại có thể vẫn bình yên để tiếp tục đi gây ra tai họa cho những
người khác.
Câu 3.
An toàn giao thông có
tác động lớn đến quá trình hội nhập của Việt Nam với thế giới:
+ Xây dựng hình ảnh đất
nước Việt Nam thân thiện và an toàn, là điểm đến phù hợp cho mọi công dân trên
thế giới.
+ An toàn giao thông
cũng là một biểu hiện của những phẩm chất, trí tuệ và sự văn minh: cẩn thận,
quý trọng con người, tự giác, ý thức và có trách nhiệm... Đó là những tố chất
quan trọng để bạn bè thế giới tìm đến Việt Nam đầu tư, du lịch và kết bạn.
Câu 4.
Thí sinh chủ động đưa
ra ý kiến của bản thân, đảm bảo được yêu cầu về nội dung và hình thức như sau:
- Nội dung: trình bày
giải pháp, đề xuất cá nhân để giảm thiểu tình trạng “lưỡi hái tử thần nghênh
ngang trên phố” và bàn luận ngắn gọn về những giải pháp đó.
- Hình thức: đoạn văn
ngắn, khoảng 8-10 dòng, diễn đạt mạch lạc.
Gợi ý:
Để
những lưỡi hái tử thần không còn nghênh ngang trên phố thì điều quan trọng bậc
nhất là phải nâng cao được ý thức của những con người ngồi trên phương tiện tham
gia giao thông để họ không còn đồng hành với thần chết. Không còn vừa say vừa
lái xe, không còn lạng lách, không còn mất tập trung khi điều khiển phương tiện,
không còn vượt quá tốc độ cho phép. Tất cả sẽ giúp tai nạn giao thông bị đẩy
lùi. Bên cạnh đó, sự kiểm soát chặt chẽ và tích cực tuyên truyền của nhà nước
cũng có vai trò quan trọng. Một điều không thể thiếu đó là sự đồng bộ của nền tảng
giao thông và đảm bảo chất lượng của phương tiện giao thông cũng là một giải
pháp quan trọng. An toàn giao thông là trách nhiệm của mỗi gia đình, mỗi cá
nhân là vì thế!
II. LÀM VĂN
Câu 1.
• Yêu cầu chung:
- Nội dung:
+ Xác định đúng vấn đề
nghị luận;
+ Thế hiện được quan điếm
cá nhân, đảm bảo được tính nhân văn trong bài viết;
+ Triển khai vấn đề
thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, trình tự hợp lí, lập luận chặt chẽ; sử dụng
phù hợp các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.
- Hình thức:
+ Đảm bảo cấu trúc đoạn
văn nghị luận;
+ Đoạn văn mạch lạc, diễn
đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết;
+ Lời văn có cá tính và
cảm xúc;
+ Không mắc lỗi chính tả,
từ ngữ, ngữ pháp.
• Yêu cầu cụ thể:
|
Hệ thống ý |
Dẫn dắt |
- Nêu từ khóa: Nâng
cao ý thức trong tham gia giao thông – tiêu chuẩn của con người văn minh, đô
thị văn minh, đất nước văn minh. |
|
Giải thích |
- Ý thức tham gia
giao thông là trách nhiệm và cách thức của mỗi người khi điều khiển và sử dụng
các phương tiện giao thông. |
|
|
Phân tích |
- Thực trạng ý thức tham gia giao thông của người Việt như
thế nào? + Những năm gần đây,
ý thức tham gia giao thông của người Việt có nâng lên đáng kể so với trước (dẫn
chứng). + Tỷ lệ tai nạn giao
thông có giảm, nhưng vẫn còn cao, vẫn có những trường hợp tai nạn giao thông
đau lòng xảy ra, xuất phát từ ý thức tham gia của người điều khiển phương tiện. - Vì sao nâng cao ý thức trong tham gia giao thông là tiêu
chuẩn của con người văn minh, đô thỉ văn minh, đất nước văn minh? + Vì ý thức khi tham
gia giao thông là kết quả của nền giáo dục tốt, là biểu hiện của những con
người có trách nhiệm, quý trọng tính mạng con người và có tri thức. + Vì nâng cao ý thức
tham gia giao thông cần có sự đồng tâm của tất cả thành viên trong một cộng đồng. + Vì khi giao thông
an toàn, hình ảnh của con người, đô thị hay đất nước đó sẽ bình yên và đẹp đẽ
hơn trong mắt của bạn bè quốc tế. |
|
|
Phản biện |
- Ý thức tham gia tốt
nhưng cơ sở hạ tầng yếu kém vẫn không thể đảm bảo hình ảnh của cộng đồng văn
minh + Thực tế cho thấy, ý
thức tham gia giao thông mới chính là nguyên nhân dẫn đến những tai nạn
thương tâm. + Nâng cao ý thức phải
được kết hợp với nâng cao cơ sở hạ tầng giao thông |
|
|
Liên hệ |
- Bài học/Liên hệ + Từ
khóa. Tham gia giao thông
có trách nhiệm. |
Câu 2.
• Yêu cầu chung:
- Thí sinh biết kết hợp
kiến thức và kỹ năng về dạng bài nghị luận văn học để tạo lập văn bản. Bài viết
phải có bố cục rõ ràng, đầy đủ.
- Văn viết có cảm xúc,
thể hiện khả năng phân tích, cảm thụ, nhiều những khám phá mới mẻ, diễn đạt
trôi chảy, đảm bảo tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
• Yêu cầu cụ thể:
|
ĐỌC HIỂU YÊU CẦU ĐỀ - Đối tượng chính, trọng tâm kiến thức: Chiếc thuyền ngoài
xa - Dạng bài: Phân tích - Yêu cầu: Thông qua việc phân tích hình tượng người đàn bà
hàng chài, người viết làm sáng rõ ý kiến bàn luận: người đàn bà hàng chài
trong Chiếc thuyền ngoài xa chính là “hạt ngọc ấn giấu trong bề sâu tâm hồn
con người” mà nhà văn cất công tìm kiêm. |
||||
|
TIẾN TRÌNH BÀI LÀM |
||||
|
KIẾN THỨC |
HỆ THỐNG Ý |
NỘI DUNG CẦN ĐẠT |
ĐIỂM |
|
|
CHUNG |
Giới thiệu tác giả - tác phẩm |
- Nguyễn Minh Châu
(1930-1989) là gương mặt nhà văn tiêu biểu trong văn học giai đoạn chống Mỹ và
sau giải phóng. Ông là một trong số những nhà văn đầu tiên của thời kì đôi mới
đã đi sâu khám phá sự thật đời sống ở bình diện đạo đức, thế sự. Ngòi bút ấy
giàu trách nhiệm, giàu suy tư, trăn trở và khám phá. - Chiếc thuyền ngoài xa được in lần đầu
trong tập Bến quê, sau được tác giả
lây làm tên chung cho cả tập truyện ngắn từ truyện Bức tranh trở đi, in năm 1987. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn
rất tiêu biểu trong văn nghiệp của Nguyên Minh Châu, đồng thời cũng là tác phẩm
tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của nhà văn ở giai đoạn
sáng tác thứ hai - hậu chiến tranh. |
0.5 |
|
|
TRỌNG TÂM |
Giải thích ý kiến |
- Hình tượng người
đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền
ngoài xa chính là “hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người” mà
nhà văn cất công tìm kiếm. + Hạt ngọc ẩn giàu
trong bề sâu tâm hồn con người: Để chỉ vẻ đẹp tâm hồn, điều làm nên giá trị của
một con người + Vẻ đẹp của người
đàn bà hàng chài: vẻ đẹp tâm hồn được giấu kín bởi vẻ ngoài lấm láp, thô kệch
xấu xí + Vẻ đẹp ấy nếu không
đi sâu, khám phá sẽ không bao giờ thấy được, cảm nhận được. |
1.5 |
|
|
Phân tích làm sáng tỏ ý kiến |
Những nỗi thống khổ của người đàn bà hàng chài - Ngoại hình xấu xí: “Người đàn bà chạc
ngoài 40, một thân hình quen thuộc của đàn và vùng biển, cao lớn với những đường
nét thô kệch. Mụ rỗ mặt khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới,
tái ngắt, dường như đang buồn ngủ”. - Vòng luẩn quẩn của cái nghèo đói, đông con bám riết: + Có những ngày biển
động, gia đình đó đã phải ăn món xương rồng luộc chấm muối cả tháng trời. Cái
thứ thức ăn mà đến cả vật còn chê. Đó không chỉ là nỗi khổ đau về vật chất,
mà hệ lụy của nó còn tai hại không ngờ. Cái nghèo đói khiến người chồng trở
nên cục cằn thô lỗ. Cái nghèo khiến những đứa con phải chịu món ăn khủng khiếp
ròng rã, ngày này tháng nọ. + Nỗi khổ thứ hai bám
riết gia đình người đàn bà hàng chài chính là đông con, với những gia đình
ngư dân, nhà nào cũng một sắp con trên dưới mười đứa. Ta có thể tưởng tượng cảnh
trên con thuyền lưới vó chật chội, bầy con nheo nhóc, công việc thì cực nhọc,
lại thêm bụng mang dạ chửa. - Bạo hành gia đình diễn ra thường xuyên: Nỗi khổ thứ ba với người đàn bà hàng chài chính là nỗi khổ từ nạn
bạo hành. Người đàn bà bị đánh đập từ chính người mình yêu thương và hết mực
mang ơn. Vẻ đẹp toả sáng của người đàn bà hàng chài: - Lòng bao dung, nhân ái, vị tha: + Nếu như cả Phác, Đẩu,
Phùng đều nhìn người đàn ông hàng chài với một thái độ hằn học, căm phẫn, đều
chung quan điểm, đó là một kẻ vũ phu, tàn nhẫn... thì với người đàn bà, chị đã
nhìn chồng mình như một nạn nhân của đói nghèo. + Chị nhận hết phần
thua thiệt về mình, nhận hết trách nhiệm về mình, trong suốt câu chuyện dài dằng
dặc của đời mình người đàn bà không tỏ ra oán giận. - Sự thấu hiểu lẽ đời: + Với người đàn bà
hàng chài, ẩn đằng sau lớp vỏ thất học, lam lũ kia, chị lại là người phụ nữ rất
thấu hiểu lẽ đời. + Trong vai “chị”,
người đàn bà sắc sảo ấy đã làm thay đổi nhận thức một chiều của Phùng và Đẩu.
Chị lên án họ vì thiếu sự đồng cảm, thiếu cái nhìn khách quan. - Đức hi sinh - lòng thương con vô bờ bến + Tình thương con ở
người mẹ ấy sâu sắc đáng ngưỡng mộ. Vì thương con mà chị quặn lòng gửi thằng
Phác lên rừng ở với ông ngoại nó. Vì thương con và để tránh sự tổn thương cho
những tâm hồn con trẻ nên chị đã bảo lão chồng “có đánh thì đưa tôi lên bờ mà
đánh + Chị luôn nhìn về
các con, lấy các con làm điểm tựa, là chỗ dựa tinh thần để sống. |
1.5 |
|
|
|
Bàn luận |
- Khẳng định: Nhân vật
người đàn bà hàng chài chính là hạt ngọc lấp lánh, là viên ngọc ấn giấu sau lớp
bề ngoài lấm láp của cuộc sống - Qua nhân vật người
đàn bà hàng chài, tác giả muốn gửi đến người đọc những suy ngẫm sâu sắc về cuộc
đời, về nghệ thuật. Chiếc thuyền ngoài xa mang đến một bài học đúng đắn về
cách nhìn nhận cuộc sống con người. |
0.5 |
|
|