KÌ
THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT
NĂM
HỌC 2021
Môn
thi: NGỮ VĂN
Thời
gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)
Phần I. (4,0 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện
các yêu cầu bên dưới:
Không có gì tự đến đâu con.
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa.
Mùa bội thu phải một nắng hai sương,
Không có gì tự đến dẫu bình thường.
Phải bằng cả bàn tay và nghị lực
Như con chim suốt ngày chọn hạt,
Năm tháng bao dung khắc nghiệt lạ kỳ.
(Trích
Không có gì tự đến đâu con – Nguyễn Đăng Tấn,
Tuyển
tập thơ Lời ru vầng trăng, NXB Lao động, năm 2020, trang 42)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ.
Câu 2.
Em hiểu thế nào về những câu thơ:
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa.
Mùa bội thu phải một nắng hai sương,
Câu 3.
Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ: Như
con chim suốt ngày chọn hạt.
Câu 4.
Viết một đoạn văn trình bày cảm nhậ của em về nỗi lòng của cha mẹ được gửi gắm
qua đoạn thơ (khoảng 10 – 15 dòng).
Phần II.
(6,0 điểm)
(…) Cháu ở
đây có nhiệm vụ đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào
việc báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu. Đây là
máy móc của cháu. Cái thùng đo mưa này, ở đâu bác cũng trông thấy, mưa xong đổ
nước ra cái cốc li phân mà đo. Cái này là máy nhật quang kí, ánh sáng mặt trời
xuyên qua cái kính này, đốt các mảnh giấy này, cứ theo mức độ, hình dáng vết
cháy vết cháy mà định nắng. Đây là máy vin, nhìn khoảng cách giữa các răng cưa
mà đoán gió. Ban đêm không nhìn mây, cháu nhìn gió lay lá, hay nhìn trời, thấy
sao nào khuất, sao nào sáng, có thể nói được mây, tính được gió. Cái máy nằm dưới
sâu kia là máy đo chấn động vỏ quả đất. Cháu lấy những con số, mỗi ngày báo về
“nhà” bằng máy bộ đàm: bốn giờ, mười một giờ, bảy giờ tối, lại một giờ sáng. Bản
báo ấy trong ngành gọi là “ốp”. Công việc nói chung dễ, chỉ cần chính xác. Gian
khổ nhất là lần ghi và báo về lúc một giờ sáng. Rét, bác ạ. Ở đây có cả mưa tuyết
đấy. Nửa đêm đang nằm trong chăn, nghe chuông đồng hồ chỉ muốn đưa tay tắt đi.
Chui ra khỏi chăn, ngọn đèn bão vặn to đến cỡ nào vẫn thấy là không đủ sáng.
Xách đèn ra vườn, gió tuyết và lặng im ở bên ngoài như chỉ chực mình ra là ào
ào xô tới. Cái lặng im lúc đó mới thật dễ sợ: nó như bị chặt ra từng khúc, mà gió
thì giống những nhát chổi muốn quét đi tất cả, ném vứt lung tung… Những lúc im
lặng lạnh cóng mà lại hừng hực như cháy. Xong việc, trở vào, không thể nào ngủ
lại được.
(…) Hồi
chưa vào nghề, những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kĩ mới thấy một ngôi sao xa,
cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một mình. Bây giờ làm nghề này cháu
không nghĩ như vậy nữa. Vả, khi ta việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một
mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em, đồng chí
dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết
mất. Còn người thì ai mà chả “thèm” hở bác? Mình sinh ra là gì, mình đẻ ở đâu,
mình vì ai mà làm việc? Đấy, cháu tự nói với cháu thế đấy. Bác lái xe đi, về
Lai Châu cứ đến đây dừng lại một lát. Không vào giờ “ốp” là cháu chạy xuống
chơi, lâu thành lệ. Cháu bỗng dưng tự hỏi: Cái nhớ xe, nhớ người ấy thật ra là
cái gì vậy? Nếu là nỗi nhớ phồn hoa đô hội thì xoàng. Cháu ở liền trong trạm hằng
tháng. Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định
không xuống. Ấy thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói:
“Đấy, bác cũng chẳng “thèm” người là gì?”
(Trích
Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long,
Ngữ
văn 9, tập 1, NXB GD Việt Nam, 2018, trang 138, 185)
Cảm nhận của em về nhân vật anh thanh niên
trong phần trích trên. Từ đó liên hệ hình ảnh của thế hệ trẻ trong thực tế cuộc
sống để thấy được vẻ đẹp của sức trẻ Việt Nam.
-----HẾT-----
HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM MÔN VĂN THI VÀO LỚP 10 BÌNH ĐỊNH NĂM 2021
