|
SỞ
GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ
TĨNH |
KỲ
THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT NĂM
HỌC 2021 – 2022 MÔN
THI: NGỮ VĂN |
|
ĐỀ
THI CHÍNH THỨC MÃ
ĐỀ 01 |
Thời
gian làm bài: 90 phút |
ĐÁP
ÁN THAM KHẢO
Câu 1 (3 điểm):
a. Những từ thuộc trường
từ vựng về biển: nước xanh, cá bạc, chiếc buồm, con thuyền, sóng, khơi,
mùi nồng mặn.
b. Nội dung chính của đoạn
thơ: Đoạn thơ thể hiện nỗi nhớ quê hương thiết tha của tác giả thông qua những
hình ảnh, màu sắc bình dị, thân thuộc và đặc trưng của một làng quê miền biển.
c. Biện pháp tu từ: Liệt
kê: màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi, mùi nồng mặn
=> Tác dụng: diễn tả
chân thực cảm xúc sâu lắng đang cháy bỏng, cồn cào dâng lên trong trái tim, nỗi
nhớ của tác giả. Đây chính là lòng thủy chung của tác giả dành cho quê hương
Câu 2 (2 điểm)
1. Mở bài
Giới thiệu vấn đề cần nghị
luận: tình cảm quê hương, đất nước.
Lưu ý: Học sinh tự lựa chọn
cách viết mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của bản thân
mình.
2. Thân bài
a. Giải thích
Tình yêu quê hương đất nước:
sự biết ơn đối với những người đi trước đã cống hiến cho đất nước, yêu quý quê
hương, có ý thức học tập, vươn lên để cống hiến cho nước nhà và sẵn sàng chiến
đấu nếu có kẻ thù xâm lược.
b. Phân tích
- Mỗi chúng ta khi sinh
ra được sống trong nền hòa bình đã là một sự may mắn, chính vì vậy chúng ta cần
phải cống hiến nhiều hơn để phát triển nước nhà vững mạnh, có thể chống lại mọi
kẻ thù.
- Mỗi người khi học tập,
lao động, tạo lập cho mình một cuộc sống tốt đẹp cũng chính là cống hiến cho tổ
quốc.
- Yêu thương, giúp đỡ đồng
bào, đoàn kết không chỉ giúp cho chúng ta được yêu thương, trân trọng trong mắt
mọi người mà nó còn thể hiện sức mạnh đại đoàn kết dân tộc.
c. Chứng minh
- Học sinh tự lấy dẫn chứng
về những tấm gương tiêu biểu của lòng yêu nước, sẵn sàng hi sinh thân mình để bảo
vệ đất nước làm dẫn chứng cho bài văn của mình.
Lưu ý: dẫn chứng phải nổi
bật, xác thực, được nhiều người biết đến.
d. Liên hệ bản thân
- Là một học sinh trước hết
chúng ta cần học tập thật tốt, nghe lời ông bà cha mẹ, lễ phép với thầy cô. Có
nhận thức đúng đắn về việc giữ gìn và bảo vệ tổ quốc. Luôn biết yêu thương và
giúp đỡ những người xung quanh…
e. Phản biện
- Tuy nhiên vẫn còn có
nhiều bạn chưa có nhận thức đúng đắn về tình yêu cũng như trách nhiệm của mình
đối với quê hương, đất nước, chỉ biết đến bản thân mình, coi việc chung là việc
của người khác… những người này đáng bị xã hội thẳng thắn lên án.
3. Kết bài
Khái quát lại vấn đề nghị
luận: tình yêu quê hương đất nước; đồng thời rút ra bài học và liên hệ bản
thân.
Câu 3 (5 điểm)
1. Mở bài
- Vài nét về nhà thơ
Thanh Hải: Một nhà thơ có thể nói là đã cống hiến cả đời mình cho cách mạng.
- Giới thiệu về hoàn cảnh
ra đời đặc biệt của bài thơ: được viết trong những ngày cuối cùng Thanh Hải nằm
trên giường bệnh, cả cuộc đời ông đã dùng để cống hiến cho cách mạng, giờ đây
ông lại cất lên niềm khát khao, niềm mong mỏi có thể tiếp tục cống hiến “mùa
xuân nho nhỏ” cho cuộc đời này.
- Khái quát nội dung
chính
2. Thân bài
a. Cảm xúc trước mùa xuân
thiên nhiên đất nước (Khổ 1)
- Nhà thơ vẽ ra trước mắt
độc giả bức tranh thiên nhiên mùa xuân với:
+ Không gian: cao rộng của
bầu trời, dài rộng của “dòng sông xanh”
+ Âm thanh: âm thanh rộn
rã vui tươi của “chim chiền chiện”
+ Màu sắc: xanh của dòng
sông, tím của hoa
⇒
Nghệ thuật đảo cú pháp: không gian cao rộng, màu sắc tươi sáng và âm thanh rộn
ràng như thiết tha mời gọi níu giữ con người ở lại với cuộc sống, với mùa xuân
xứ Huế tươi đẹp này
- Cảm xúc của tác giả trước
mùa xuân của thiên nhiên:
+ Nhà thơ có cái nhìn
trìu mến với cảnh vật
+ Đưa tay ra “hứng” “giọt
long lanh”: là giọt sương, cũng có thể là ẩn dụ chuyển đổi cảm giác chỉ tiếng
chim “hót vang trời”
⇒
Cảm xúc ngây ngất trước vẻ đẹp của mùa xuân của thiên nhiên, khao khát hòa mình
với thiên nhiên đất trời. Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ, nói về giọt
long lanh và tiếng chim thực chất là nói về những điều tinh túy, đẹp đẽ của cuộc
sống con người.
2. Cảm xúc về mùa xuân của
đất nước và con người (khổ 2)
- Mùa xuân của đất nước gắn
với hình ảnh người cầm súng (những người làm nhiệm vụ chiến đấu) và hình ảnh
“người ra đồng”, “lộc”- niềm hi vọng tươi sáng đang theo họ đi khắp nơi hay hay
chính họ đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên đất nước.
- Nhịp độ khẩn trương: “Tất
cả như…xôn xao” - Công cuộc xây dựng mùa xuân của đất nước diễn ra khẩn trương,
sôi động.
⇒
Nghệ thuật điệp cấu trúc, từ láy…=> Nhà thơ như reo vui trước tinh thần lao
động khẩn trương của con người làm nên mùa xuân của đất nước.
3. Kết bài
- Khái quát những đặc sắc
về nghệ thuật làm nên thành công của bài thơ: Thể thơ năm chữ, có nhạc điệu
trong sáng, thiết tha gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm,
nhiều so sánh và ẩn dụ sáng tạo.
- Liên hệ trình bày khát
vọng cống hiến của thế hệ trẻ cho cuộc đời.