ĐỀ THI VÀO LỚP 10
ĐÀ NẴNG 2022
nguvanthcs.com gửi đến quý thầy cô, các em học sinh và phụ huynh đáp án chính thức môn Ngữ văn thi vào lớp 10 Đà Nẵng năm học 2022 - 2023 (Hướng dẫn chấm và thang điểm Ngữ văn thi vào 10 Đà Nẵng 2022)
Câu 1. (2,0 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lới các câu
hỏi:
TÌNH YÊU PHẢI CẢM
NHẬN BẰNG TRÁI TIM
Có một cô
bé giận dỗi mẹ đã chạy ra ngoài. Cô bé lang thang trên đường rất lâu, vừa
đói vừa khát.
Đúng lúc ấy
cô nhìn thấy có một quán mì ven đường, mùi thơm của mì nóng thật là hấp dẫn! Cô
bé đứng ở bên cạnh quán mì, thèm nhỏ nước dãi. Cô chủ quán liền nói: “Cô bé, có
ăn mì không?”.
“Nhưng…
cháu không có tiền!”
“Không sao,
trông cháu có vẻ đói lắm rồi, mau ăn đi!” Cô chủ quán nhanh tay làm cho cô bé một
bát. Ăn bát mì nóng hổi mà cô bé không kìm được nước mắt. Ăn xong, cô bé luôn
miệng cảm ơn cô bàn hàng.
“Không cần
cảm ơn cô, chỉ là một bát mì thôi mà! Ngày nào cháu cũng ăn cơm nóng canh ngọt
của mẹ, cháu có nhớ cảm ơn mẹ không?”
Cô bé không
biết nói gì.
“Cô bé, có
đoán là cháu đang giận bố mẹ chuyện gì nên mới bỏ nhà chạy ra đây. Cháu biết
nói cảm ơn với một người xa lạ cho cháu một bát mì, tại sao lại không coi trọng
những việc bố mẹ đã làm cho mình? Cháu mau về nhà đi, người nhà chắc đang lo lắm
đấy!”
Cô bé vội
vàng chạy về nhà, mẹ cô đang đứng ở cửa, lo lắng nhìn ra ngoài, vừa nhìn thấy cô
bé về liền côm chầm lấy. Cô bé ôm lấy mẹ thật chặt, vừa khóc vừa nói: “Mẹ ơi,
con xin lỗi, mẹ hãy tha thứ cho con nhé!”.
Người mẹ vô
cùng kinh ngạc, sau đó hôn lên má con gái và nói: “Con ngoan của mẹ, con lớn thật
rồi!”.
(Ngọc Linh biên soạn, 168
câu chuyện hay nhất,
Phẩm chất – thói
quen tốt, NXB Thế giới, 2016, tr. 135-138)
a) Hãy cho biết
từ in đậm thực hiện phép liên kết nào? (0,5 điểm)
b) Xác định một
thành phần biệt lập và gọi tên thành phần biệt lập đó trong câu văn được gạch
chân. (0,5 điểm)
c) Theo em, vì
sao cô bé vội vàng chạy về nhà và xin lỗi mẹ? (0,5 điểm)
d) Qua câu
chuyện, em rút ra được bài học gì cho bản thân? (0,5 điểm)
Câu 2. (3,0 điểm)
Viết một đoạn
văn hoặc bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của việc biết trân
trọng những điều bình dị quanh ta.
Câu 3. (5,0
điểm)
Phân tích một
trong hai đoạn trích sau để thấy được vẻ đẹp của tình đồng chí, đồng đội:
Anh với
tôi biết từng cơn ớn lạnh,
Sốt run
người, vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh
rách vai
Quần tôi
có vài mảnh vá
Miệng cười
buốt giá
Chân không
giày
Thương
nhau tay nắm lấy bàn tay!
Đêm nay rừng
hoang sương muối
Đứng cạnh
bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng
trăng treo.
(Chính Hữu, Đồng
chí, Ngữ văn 9, Tập một,
NXB Giáo dục Việt Nam,
2020, tr. 192)
Chị Thao lại
gần khi Nho đã nằm tinh tươm, sạch sẽ trên chiếc giường ghép bằng những thanh gỗ
to.
- Không chết
đâu. Đơn vị đang làm đường kia mà. Việc gì phải khiến cho nhiều người lo lắng.
Ơ, cái bà này! Sao bà cứ cuống quýt lên vậy?
- Thường thế,
người ngoài cảm thấy đau hơn người bị thương mà.
Chị Thao
quay mặt ra cửa hang, lại uống nước trong bi đông. Nho gác một cánh tay lên mặt.
Nó cũng biết bây giờ không nên uống nước. Tôi pha sữa cho nó trong cái ca sắt.
- Cho nhiều
đường vào. Pha đặc! – Chị Thao bảo.
Uống sữa
xong. Nho ngủ. Máy bay trinh sát vẫn nạo vét sự yên lặng của núi rừng. Chị Thao
dựa vào tường, hai tay quàng sau gáy, không nhìn tôi.
- Hát đi,
Phương Định, mày thích bài gì nhất, hát đi!
[…] Nhưng
tôi không muốn hát lúc này. Tôi đâm cáu với chị Thao, mặc dù, tôi hiểu, những
tình cảm gì đang quay cuồng trong chị. Chị cứ đưa mắt nhìn Nho, lấy tay sửa cái
cổ áo, cái ve áo và tóc nó. Chị không khóc đó thôi, chị không ưa cả nước mắt.
Nước mắt đứa nào chảy trong khi cần cái cứng cỏi của nhau này là bị xem như bằng
chứng của một sự tự nhục mạ.
Không ai
nói với ai, nhưng nhìn nhau, chúng tôi đọc thấy trong mắt nhau điều đó.
(Lê Minh Khuê, Những
ngôi sao xa xôi, Ngữ văn 9, Tập hai,
NXB Giáo dục Việt Nam,
2020, tr. 119)
----- HẾT ----
HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM CHÍNH THỨC
I. Hướng dẫn chung
- Cán bộ chấm thi cần nắm vững yêu cầu của hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của thí sinh,
tránh cách chấm đếm ý cho điểm.
- Cán bộ chấm thi cần chủ động, linh hoạt trong việc vận dụng hướng dẫn và biểu điếm; khuyến khích những bài viết có cảm xúc và sáng tạo.
II. Hướng dẫn chấm chi tiết
Câu 1
|
Câu |
Nội dung |
Điểm |
|
1 |
a. Phép lặp từ ngữ/ Phép lặp |
0,5 |
|
b. Mẹ
ơi: Thành phần gọi đáp nhé:
thành phần tình thái Lưu ý: Thí sinh trả lời một
trong hai đáp án hoặc cả hai đáp án trên thì được 0,5 điểm |
0.5 |
|
|
c. Thí sinh có thể có nhiều cách diễn đạt, sau
đây là gợi ý: - Cô bé cảm thấy có lỗi khi đã giận dỗi mẹ, khiến mẹ lo lắng. - Cô bé nhận ra mình đã không coi trọng những điều tốt đẹp
mà mẹ đã làm cho mình. -… Lưu ý: Thí sinh trả lời một
ý phù hợp vẫn cho 0,5 điểm |
0,5 |
|
|
d. Thí sinh có thể có nhiều cách diễn đạt, sau
đây là gợi ý: - Biết yêu thương, kình trọng cha mẹ. - Biết trân trọng, biết ơn những điều người khác làm cho
mình. -… Lưu ý: Thí sinh trả lời một
ý phù hợp vẫn được 0,5 điểm |
0,5 |
Hướng dẫn chấm và thang điểm chính thức đề thi môn Ngữ văn vào lớp 10 Đà Nẵng 2022
Câu 2
|
Câu |
Nội dung |
Điểm |
|
2 |
1. Đảm bảo cấu trúc một đoạn văn hoặc bài văn ngắn; đúng quy tắc
chính tả, dùng từ, đặt câu. |
0,25 |
|
2. Xác định đúng vấn đề
nghị luận: Ý nghĩa của
việc biết trân trọng những điều bình dị quanh ta. |
0,25 |
|
|
3. Vận dụng tốt các thao
tác lập luận để triển khai vấn đề nghị luận |
2,25 |
|
|
a. Giải thích: Biết trân trọng những điều bình dị là yêu
quý, coi trọng những gì bình thường, giản dị, gần gũi trong cuộc sống. |
0,5 |
|
|
b. Bàn luận: - Biết trân trọng những điều
bình dị quanh ta giúp mỗi người cảm nhận được vẻ đẹp, hạnh phúc mà cuộc sống
mang lại; yêu thương và gắn kết với mọi người; giữ gìn và phát huy giá trị của
những điều bình dị ấy để cược đời ngày càng trở nên ấm áp, tốt đẹp hơn… - Phê phán những người chưa biết
trân trọng những điều bình dị của cuộc sống xung quanh, sống hời hợt, ích kỉ,
vô ơn… |
1,25 |
|
|
c. Bài học nhận thức và hành
động - Nhận thức được ý nghĩa của việc
biết trân trọng những điều bình dị của cuộc sống quanh ta. - Sống sâu sắc hơn và thể hiện
thái độ trân trọng những điều bình dị của cuộc sống bằng những lời nói, hành
động cụ thể, có ý nghĩa |
0,5 |
|
|
4. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ
sâu sắc về vấn đề nghị luận |
0,25 |
Đáp án chính thức môn Ngữ văn thi vào lớp 10 Đà Nẵng năm học 2022 - 2023
Câu 3
|
Câu |
Nội dung |
Điểm |
|
3 |
Đoạn trích trong bài Đồng Chí (Chính Hữu) |
5,0 |
|
1. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận (Mở bài nêu được
vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề và Kết bài khái quát được vấn đề); viết
đúng quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. |
0,5 |
|
|
2. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp của tình đồng
chí đồng đội của những người lính trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống
Pháp. |
0,25 |
|
|
3. Vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ
giữa lí lẽ và dẫn chứng để triển khai vấn đề nghị luận |
3,75 |
|
|
3.1. Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và đoạn trích |
0,25 |
|
|
3.2. Phân tích đoạn trích để thấy được vẻ đẹp của tình đồng
chí, đồng đội: - Tình đồng chí đồng đội giúp những người lính cùng nhau sẻ chia và
vượt qua mọi gian nan, thiếu thốn: Người lính đối diện với bệnh tật (cơn ớn
lạnh, sốt run người, vầng trán ướt mồ hôi), những thiếu thốn về vật chất (áo
anh rách vai, quần tôi có vài mảnh vá, chân không giày)... Thế nhưng họ
luôn lạc quan, yêu đời, gắn bó, tiếp thêm niềm tin, sức mạnh để vượt qua mọi
thử thách (miệng cười, thương nhau tay nắm lấy bàn tay). - Tình đồng chí, đồng đội đã tạo nên sức mạnh để những người lính
luôn kề vai sát cánh, cùng chiến đấu vì lý tưởng cao đẹp của thời đại: dù
hoàn cảnh khắc nghiệt (rừng hoang, sương muối) nhưng những người lính
vẫn luôn bên nhau trong tư thế chủ động, sẵn sàng chiến đấu (đứng bên nhau
chờ giặc tới). Vẻ đẹp tình đồng, chí đồng đội kết tinh trong hình ảnh đầu
súng trăng treo - biểu tượng cho tâm hồn và lý tưởng cao đẹp của những
người lính cách mạng. |
2,75 |
|
|
3.3. Đánh giá -
Hình ảnh thơ vừa chân thực vừa giàu ý nghĩa biểu tượng những câu thơ sóng
đôi, đối ứng; Bút pháp nghệ thuật có sự kết hợp hài hòa giữa tả thực và lãng
mạn; ngôn ngữ tự nhiên, gần gũi; giọng điệu tâm tình sâu lắng… -
Đoạn trích góp phần thể hiện tình đồng chí, đồng đội cao đẹp của những người
lính trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt. -
Đoạn trích thể hiện sự trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của những người lính trong
thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. |
0,75 |
|
|
4. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ
sâu sắc về vấn đề nghị luận |
0,5 |
|
|
Đoạn trích trong truyện ngắn
Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê) |
5,0 |
|
|
1. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận (Mở bài nêu được
vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề và Kết bài khái quát được vấn đề); viết
đúng quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. |
0,5 |
|
|
2. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp của tình đồng
chí, đồng đội của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường
Sơn trong thời kì kháng chiến chống Mĩ |
0,25 |
|
|
3. Vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ
giữa lí lẽ và dẫn chứng để triển khai vấn đề nghị luận |
3,75 |
|
|
3.1. Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và đoạn trích |
0,25 |
|
|
3.2. Phân
tích đoạn trích vẻ đẹp của tình đồng chí, đồng
đội trong đoạn trích: -
Tình đồng chí đồng đội thể hiện qua sự quan tâm, chăm sóc, lo lắng cho nhau
trong hoàn cảnh hiểm nguy: Khi Nho bị thương, chị Thao và Phương Định cảm thấy
rất căng thẳng, lo lắng (người ngoài cảm thấy đau hơn người bị thương, chị
Thao cuống quýt, cứ đưa mắt nhìn Nho; Phương Định không muốn hát lúc này, đâm
cáu với chị Thao) và cả hai đã chăm sóc Nho chu đáo, ân cần (Nho nằm
tinh tươm, sạch sẽ trên chiếc giường ghép bằng những thanh gỗ to; chị Thao lấy
tay sửa cái cổ áo, cái ve áo và tóc cho Nho; Phương Định pha sữa cho Nho uống). -
Tình đồng chí, đồng đội thể hiện qua sự đồng cảm, thấu hiểu, động viên nhau
vượt qua hoàn cảnh khốc liệt của chiến trường: Phương Định và Nho đều cảm nhận
được tình cảm của chị Thao dành cho Nho; cả ba người đều cố tỏ ra cứng cỏi, mạnh
mẽ để trở thành điểm tựa của nhau (Nước mắt đứa nào chảy trong khi cần cái
cứng cỏi của nhau này thì bị xem như bằng chứng của sự tự nhục mạ; không ai
nói với ai, nhưng nhìn nhau, chúng tôi đọc thấy trong mắt nhau điều đó…) |
2,75 |
|
|
3.3.
Đánh giá -
Điểm nhìn trần thuật theo ngôi thứ nhất, nghệ thuật miêu tả tâm lý, tính cách
nhân vật chân thực, sinh động; cách xây dựng chi tiết cụ thể; ngôn ngữ tự
nhiên gần với khẩu ngữ… -
Đoạn trích thể hiện vẻ đẹp của tình đồng chí, đồng đội gắn bó sâu nặng,
thiêng liêng của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường
Sơn. -
Đoạn trích bộc lộ niềm tự hào, ngợi ca những phẩm chất cao đẹp của thế hệ trẻ
Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. |
0,75 |
|
|
4. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận |
0,5 |